DIGITAL TRANSFORMATION AND ARTIFICIAL INTELLIGENCE

SPEECH COMMANDS RECOGNITION FOR UZBEK LANGUAGE USING AUDIO SPECTROGRAM TRANSFORMER

Olimboy Shavkatov — 2024-04-24

This paper presents a novel approach for training speech recognition models for the Uzbek language using the Audio Spectrogram Transformer (AST) algorithm. The study involves the collection of a dataset comprising speech commands in Uzbek, recorded with 28 speakers, and the training of AST models using this dataset. Two experiments are conducted: the first involves training AST models exclusively on the Uzbek dataset, while the second combines the Uzbek dataset with the widely used speechcommand v2 dataset. The results demonstrate the effectiveness of the AST algorithm in accurately recognizing Uzbek speech commands, with the combined dataset yielding particularly promising results. The evaluation accuracy for the combined dataset experiment reached 97.96%. The trained models are integrated into a Telegram bot (@UzVoiceDataSetBot), enabling users to interact with speech commands in Uzbek with high accuracy and speed. This research contributes to the advancement of speech recognition technology for the Uzbek language and highlights the potential of AST in multilingual speech processing applications.

YASHIRIN DIRIXLE TAQSIMOTI USULI YORDAMIDA TIL KORPUSI MATNLARINI TEMATIK MODELLASHTIRISH

Botir Elov — 2024-04-27

Tematik modellashtirish nazoratsiz ma’lumotlarda amalga oshiriladi va matnni tasniflash hamda klasterlash vazifalaridan aniq farq qiladi. Ma’lumotni qidirishni osonlashtirish va hujjatlar klasterlarini yaratishni maqsad qilgan matn tasnifi yoki klasterlashdan farqli o‘laroq, tematik modellashtirish hujjatlardagi o‘xshashliklarni topishni maqsad qilmaydi. Tematik modellashtirish odatda katta hajmdagi til korpusiga qo‘llaniladi. Tematik modellashtirish uchta turdagi so‘zlarning klasterlarini hosil qiladi – birgalikda keladigan so‘zlar; so‘zlarning taqsimlanishi va mavzu bo‘yicha so‘zlarning gistogrammasi. Tematik modellashtirishning bir nechta modellari mavjud: masalan, so‘zlar sumkasi (bag-of-words), unigram modeli, generativ model. Bugungi kunda tematik modellashtirish vazifalari uchun ishlatiladigan algoritmlar sifatida Yashirin Dirixle taqsimoti (Latent Dirichlet Allocation,LDA), yashirin semantik tahlil (Latent Semantic Analysis,LSA), korrelyatsiya qilingan tematik modellashtirish (Correlated Topic Modeling) va ehtimollik yashirin semantik tahlili (Probabilistic Latent Semantic Analysis,PLSA). Ushbu maqolada LDA usuli yordamida til korpusi matnlarini tematik modellashtirish usuli tahlil qilinadi.

DECODING REAL ESTATE VALUATIONS THROUGH COMPREHENSIVE ANALYSIS OF TASHKENT’S HOUSING MARKET

Bоtirjоn Karimоv — 2024-04-26

This investigation delves into Tashkent city's real estate dynamics by examining a comprehensive dataset of property listings from January 2015 to September 2023, sourced from uybor.uz. Emphasizing residential real estate within the metropolitan expanse, the study rigorously preprocessed the data, ad- dressing missing values with mean imputation, outliers with the Interquartile Range (IQR) method, and standardizing numerical variables. Through Explora- tory Data Analysis (EDA), we leveraged statistical summaries and visualizations to decode distributions and inter-variable correlations, focusing on the Pearson correlation coefficient for linear relationship insights. Utilizing Elliptic Envelope Outlier Detection underpinned by the Mahalanobis distance, we isolated 186 out- liers, constituting 2.51% of the data, to uphold the integrity of our correlation assessment. The refined analysis revealed notable linear correlations between property prices and sizes, indicative of market behavior. Our methodology and analytical outcomes yield profound insights into the housing market's nuances, equipping stakeholders with data-driven guidance. The discourse on inliers and outliers underscores their influence on market analysis and valuation models, ad- vocating for nuanced interpretations that accommodate market complexity. Our findings illuminate market trends and endorse a fortified framework for real es- tate evaluation, emphasizing the critical role of outliers in understanding the full scope of market dynamics.

G‘OVAK MUHITNING TO‘G‘RI CHIZIQLI DINAMIK MASALASINI BAYON QILISH VA YECHISH

Abdulxamid Xolmurodov — 2024-04-27

Maqolada g‘ovak muhitning to‘g‘ri chiziqli dinamik masalalar va ularning matematik modellari, bir jinsli bo‘lmagan izotrop elastik-g‘ovak muhitda harakat tenglamalarining chiziqli tizimi, g‘ovak muhitning harakat tenglamalari haqida so‘z yuritilgan. Elastik-g‘ovak muhitda ko‘ndalang to‘lqinlarning bir o‘lchovli tenglamalari, matematik modellari va yechimlari haqida so‘z yuritilgan. Elastik-g‘ovak muhitda ko‘ndalang to‘lqinning tezlik bilan tarqalishini ifodalovchi tenglamalar keltirilgan

VEB-SAYTLARNI SHAXSIYLASHTIRISHGA YONDASHUVNI TANLASH, SHAXSIYLASHTIRISHNING KONTSEPTUAL DARAJALARI

Bоhоdir Mо‘minоv — 2024-04-28

Ushbu maqolada, veb-saytlarni shaxsiylashtirishga yondashuvni tanlash, shaxsiylashtirishning kontseptual darajalarini ta’kidlash, shaxsiylashtirishning kontseptual darajalaridagi kombinatsiyalar, ma’lumotlarni shaxsiylashtirishning turli yondashuvlari, va foydalanuvchidan foydalanuvchiga filtrlashning bosqichlari ko'rsatilgan. Shaxsiylashtirish asosida veb-saytlar joylashtirilgan, va foydalanuvchilar uchun foydali ma’lumotlarni qulaylik bilan toppish, olish imkoniyatlarini oshirish uchun ma’lumotlarni filtrlash va joylashtirishning turli yondashuvlari keng joriy etilgan.

ATMOSFERA OPTIK ALOQA TIZIMLARIDAGI ALOQA UZILISHIGA YOG‘INGARCHILIKLAR INTENSIVLIGINING TAʼSIRI

Sultonova Maxbubaxon — 2024-04-28

Maqoladaatmosferadagi suyuq va qattiq holatdagi suv tomchilarining radiuslari mikronning oʻndan bir qismidan bir necha millimetrgachanitashkil etilishi hamda atmosfera optik aloqa tizimlarining ishlashiga taʼsir qiladigan omillardan biri atmosfera optik aloqa tizimlari joylashgan yerda yomgʻirning boʻlishi va uning intensivligi boʻlib, bu lazer nurining kuchsizlashishiga sezilarli taʼsir qilishi koʻrsatilgan. Shuningdek, suv tomchilarining va suvlilik koʻrsatkishlari hisoblash algoritmi va aloqa uzilishiga olib keladigan yog‘ingarchilik intensivligini yomg‘ir tomchilarining modal radiusi qiymatlariga bog‘liqligining hisoblash ketma-ketligi keltirilgan.

KOMPYUTER TARMOQLARINI DDOS HUJUMLARIDAN HIMOYA QILUVCHI DASTURIY VOSITALARNING QIYOSIY TAHLILI

Obidjon Bekmurodov — 2024-04-29

Ushbu maqolada DDOS hujumlaridan himoyalanishda keng foydalaniladigan hamda axborot xavfsizligiga javob bera oladigan vositalari keltirilgan. Shu bilan birga, ushbu dasturiy vositalarning bir-biridan afzalliklari hamda qo‘shimcha imkoniyatlari to‘g‘risida ma’lumotlar keltirilgan.

PERSONAL DATA PROTECTION: REASONS FOR INCREASED INTEREST AND RISKS

Abdikhalil Ganiev — 2024-04-28

The article explores the factors that are attracting increasing attention to the protection of personal data and identifies the risks involved. In the era of digital progress and the widespread use of personal data in various spheres of life, privacy has become an important issue. The authors of the article analyzed the reasons why personal data protection has become a priority, including the rise in cybercrime, data breaches and privacy breaches. The article also discusses the risks associated with inadequate protection of personal data, including financial loss, reputational damage and privacy breaches.

ХОДИМЛАР УЧУН Э ХИЗМАТЛАРНИ ТАНЛАШ УСУЛИ

Ахрам Нишанов — 2024-04-28

Ушбу мақолада э-ҳукумат таркибидаги ахборот тизимларида кўрсатилаётган э-хизматлар мажмуасидан ташкилот ходимларига хизматларни муҳимлиги бўйича автоматик танлаб таклиф этиш масаласи қўйилади, автоматлаштирилган бошқарув тизимларида давлат ходимларига э-хизматлар муҳимлиги бўйича танлаш усуллари ишлаб чиқилади. Матн шаклидаги сўровномаларни тизим маълумотлар базаси учун формаллаштириш масаласи учун калит сўзлар базаси, гап тузилиш қоидалари ва эҳтиёжлар базаси шакллантирилади.

SURUNKALI KASALLIKLARNI MASOFADAN MONITORING QILUVCHI DASTURIY ILOVALARGA TA’SIR QILUVCHI OMILLAR

Sherzod Yuldashev — 2024-04-28

Smartfon dasturiy ilovalar an’anaviy sog‘liqni saqlash tizimini o‘zgartirdi, bu esa har qanday joyda va istalgan vaqtda uzluksiz, keng tarqalgan sog‘liqni saqlashni amalga oshirish imkonini beradi. Surunkali kasallik ilovalari ko‘payib bormoqda, chunki ko‘plab tibbiyot xodimlari, bemorlar va shifokorlar o‘zlarining keng qamrovli va xilma-xil amaliyotlarida smartfonlarga ega bolmoqdalar. Ushbu maqolada, shuningdek, smartfonga asoslangan sog‘liqni saqlash ilovalarining paydo bo‘lgan sohasidagi hozirgi yuqori va ochiq muammolar haqida so‘z boradi. Smartfon dasturiy ilovalarining eng katta qo‘rquvi va texnik to‘siqlaridan biri bu shaxsiy ma’lumotlarning xavfsizligi va maxfiyligi. Surunkali kasalliklar uchun ilovalarning yaroqliligini tekshirish va baholash boshqa veb-ilovalar kabi aniqlik darajasiga erishmagan. Ushbu tadqiqot surunkali kasalliklar uchun smartfon dasturiy ilovalari muammolarini o‘rganish va bunday ilovalardan foydalanish qulayligiga ta’sir etuvchi omillarni aniqlash maqsadida o‘tkazilmoqda.

ЮЗ ТАСВИРЛАРИНИ СЕГМЕНТЛАШНИНГ НЕЙРОН ТАРМОҚЛАРГА АСОСЛАНГАН УСУЛЛАРИ

Нарзулло Маматов — 2024-04-28

Тасвир объектларини нейрон тармоқлар асосида сегментациялаш рақамли тасвирларни таҳлил қилишда кенг қўлланилмоқда. Тасвир сегментацияси бу тасвирни бир нечта ҳудудларга ажратиш бўлиб, ажратилган ҳар бир ҳудуд маълум бир синфга тегишлидир. Мазкур ишда нейрон тармоқлардан фойдаланишга урғу берган ҳолда шахс юз тасвирларини сегментлашни замонавий усул ва технологиялари ўрганилган. Шунингдек, тасвирларда юз минтақаларини аниқ ва самарали ажратиб олиш зарурати муҳокама қилинган. Бундан ташқари, юзни сегментлашда нейрон тармоқларга асосланган усулларни афзалликлари ва камчиликлари, иловалари ҳақида умумий маълумот ва таққослаш натижалари ҳам ёритиб берилган. Олинган ҳар бир усул хусусиятлари таҳлил этилиб, сегментлаш аниқлиги, тезлиги ва ресурс интенсивлиги каби бир қатор мезонлар асосида самарадорлиги қиёсий таҳлил қилинган. Натижалар умумлаштирилиб, юз тасвирларини сегментлаш усулларини ишлаб чиқишни замонавий ҳолати ва истиқболлари ҳақида хулосалар берилган.

TASVIRDAN OB’YEKTNI ANIQLASH USULLARI

Muhriddin Fayziyev — 2024-04-28

Ushbu maqolada tasvirdan ob’yektni aniqlash masalalari va algoritmlari, xususan, R-CNN, Faster R-CNN va YOLO algoritmlari, algoritmlarning tasvirdan ob’yektni aniqlashdagi samaradorligi tahlil qilingan. Algoritmlarni taqqoshlashda YOLO algoritmining YOLOv3 timsoli tanlab olindi, chunki, bu algoritm YOLO ning YOLOv1 va YOLOv2 timsollariga nisbatan sodda va tezroq ishlaydi. Tanlab olingan tasvirdan ob’yektni aniqlash modelini o‘rgatish (o‘qitish) uchun COCO ma’lumotlar to‘plamidan foydalanildi hamda modelni o‘qitish va natijalarni olish Colab Notebookda (https://colab.research.google.com/) amalga oshirildi.

SUYUQ MUHITLARNING OPTIK PARAMETRLARINI TADQIQ QILISH UCHUN REFRAKTOMETRLARNI QO‘LLASH TAHLILLLARI

Baxtiyorjon Raximov — 2024-04-28

To‘liq ichki qaytish elementlarida sodir bo‘ladigan fizik jarayonlar nazariyalari va o‘rganilayotgan muhitdagi yorug‘likning sinishi ko‘rsatkichini o‘lchashga asoslangan tahlil usuli refraktometriya o‘rganiladi. Ishlatilgan optik hodisalarga qarab va o‘lchash usullariga qarab refraktometrik usullar ko‘rib chiqiladi. Avtomatik refraktometrlarning asosiy texnik tavsiflari beriladi.

MOOC AXBOROT TIZIMLARIDA DIFFERENSIALLASHGAN TA'LIMNI AMALGA OSHIRISH

Gulshahar Ro‘ziyeva — 2024-04-28

Axborot tizimlari sohasiga alohida e’tibor qaratgan holda ushbu maqolaning asosiy maqsadi Massive Open Onlayn Kurslariga (MOOCs) differensial ta‘lim metodologiyalarini samaradorligi hamda oqibatlarini har tomonlama o'rganish va baholashdan iborat. Ushbu maqoladagi mavzu va talablarning o‘zaro aloqasi munosabatini ifodalovchi informativ modelni yaratish orqali MOOC doirasida differensial ta’lim strategiyalarini qo'llashda duch keladigan afzalliklar va to'siqlar haqida qimmatli ma'lumotlarga ega bo'lishi va shu bilan axborot tizimlari ta'limi sohasida onlayn ta'lim tajribasining umumiy sifatini oshirishga muhim hissa qo'shadi. Bundan tashqari, MOOC axborot tizimlarida differensiallashtirilgan ta’limni joriy qilishda avval mavzudan o‘rganilgan kompitensiyalar ketma-ketligini qamrab olingan model joriy qilindi.

HALQA TOPOLOGIYASINI HIMOYA QILISH USULLARINI TAHLIL QILISH

Xolisaxon Davletova — 2024-04-28

Mazkur maqolada passiv optik tarmoqlarni, ayniqsa markaziy optik blokni - optik chiziqni tugatishni himoya qilishning innovatsion usulini taklif qiladi. Odatda PON tarmoqlari uchun ishlatiladigan standart daraxt yoki yulduz topologiyalari, asosan, OLT bloki yoki ta’minlovchi optik kabelning nosozliklari va nosozliklariga nisbatan sezilarli darajada zaifdir. Ushbu maqolada taklif qilingan usul passiv optik ajratgichlar yordamida halqa topologiyasi bilan PON tarmog'ini shakllantirishga qaratilgan. Asosiy maqsad ikkala OLT blokini halqaning qarama-qarshi tomonlariga joylashtirish imkoniyatiga asoslanadi, bu esa tarmoqning qarshiligini oshirishi mumkin. Ushbu maqolada halqa topologiyasining himoya qilish usullari keltirilib tahlil qilingan.

ОЛИЙ ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИДА СУНЪИЙ ИНТЕЛЛЕКТДАН ФОЙДАЛАНИШНИНГ МУАММО ВА ЕЧИМЛАРИ

Qurbon Raxmanov — 2024-04-28

Ушбу мақола олий таълим муассасаларида сунъий интеллектдан фойдаланишнинг муаммо ва ечимларига бағишланган. Мақолада сунъий интеллектнинг аҳолининг яшаш тарзи, билим олиши ва ривожланишига таъсирлари ҳар томонлама ёритилган. Айниқса олий таълим тизимида сунъий интеллектдан фойдаланишнинг ўзига хос ижобий ва салбий тарафлари очиб берилиши билан бирга профессор-ўқитувчилар учун талаб этиладиган кўникмалар келтириб ўтилган.

FRAKTAL NAZARIYASI ASOSIDA KOMPYUTERDA MUSIQA YARATISH TEXNOLOGIYASI

G‘olib Berdiyev — 2024-04-28

Fraktal texnologiya nafaqat badiiy tasvirni shakllantirish, shuningdek tasvirlarni siqish imkonini beruvchi muhim vositadir. Kompyuter nuqtai nazaridan, fraktal fan va texnologiyada asosan fraktal badiiy tasvirni yaratish va siqish uchun qo‘llaniladi. Shuningdek musiqa yaratish doirasi ham fraktal xususiyatlarga ega bo‘lib, bu kompyuterda fraktal texnologiyani qo‘llashni talab qiladi. Fraktal texnologiya orqali biz musiqani avtomatik ravishda yaratishimiz mumkin, bu orqali esa yuqori sifatli, yuqori aniqlikdagi musiqa effektiga erishiladi. Musiqiy kompozitsiya sohasida musiqashunoslar klassik musiqani tahlil qilishning muhim vositasi sifatida bo‘lib, fraktaldan foydalanishi mumkin. Musiqa avtomatik ravishda ishlab chiqarilishi mumkin bo‘lgan fraktaldir. Ushbu maqola fraktal musiqa texnologiyasini o‘rganish holatini tahlil qiladi.

INTEGRATING BLOCKCHAIN TECHNOLOGY INTO HOSPITAL MANAGEMENT SYSTEMS FOR ENHANCED DATA SECURITY

Mamur Shuhratov — 2024-04-28

This article is dedicated to analyzing the potential of blockchain technology as a tool for digitalizing management processes in healthcare. In the context of the global shift towards a digital economy, special attention is given to enhancing the efficiency and security of medical services. Blockchain offers unique opportunities for data protection, optimization of logistical chains, and management of medical records. This work examines the main components and mechanisms of blockchain platforms, examples of successful projects in the medical field, and typical schemes of interaction between healthcare participants through smart contracts. The study highlights the importance of integrating modern technologies into the management processes of medical institutions to improve the quality and accessibility of medical services.

COMPARATIVE ANALYSIS OF TARGET INDICATORS OF APPROACHES IN THE CONCEPT OF SECURITY ON IMPLEMENTED CONCEPTUAL PROJECTS "SMART CITY" AND "SAFE CITY"

Jamshid Isroilov — 2024-04-28

This article presents a comparative analysis of approaches to the concept of security implemented in the concept projects "Smart City" and "Safe City". And also the concept of building and developing the hardware-software complex "Safe City", the requirements for the telecommunications infrastructure and its quality parameters are considered, examples of building the architecture of the video identification system are given.

TARMOQ ELEKTRON RESURSLARIGA DDOS HUJUMLARI TAHLILI

Furqat Rahmatov — 2024-04-28

Ushbu maqola tarmoqqa ulangan elektron resurslarga DDoS hujumlari va ularni aniqlash va oldini olishda mashinali o‘qitishdan foydalanishning afzalliklari haqida umumiy ma’lumot beradi. Hujumlarning turlari, an’anaviy xavfsizlik usullari bilan bog‘liq muammolar va mashinali o‘qitishning roli ko‘rib chiqiladi. Algoritm tanlash, o‘qitish ma’lumotlari va noto‘g‘ri ijobiy boshqaruv muhokama qilinadi. Tadqiqot natijalari va xulosalari taqdim etiladi. Maqola axborot xavfsizligi sohasidagi mutaxassislar uchun foydalidir.

SAYOHAT TURIZMIDA BIRGALIKDA FILTRLASHGA ASOSLANGAN TAVSIYA TIZIMLARIDA MATRITSANI FAKTORIZATSIYA QILISH MASALASI

Go'zal Absalamova — 2024-04-28

Dunyo bo‘ylab ijtimoiy tarmoqlar va turuzim munosabatlari jadal rivojlanishi bilan individual sayohatchilarning ehtiyojlariga mos keladigan sayohat marshurtini rejalashtirish, mahsulot va xizmatlarni taklif qilish dolzarb masala bo’lib qolmoqda. Sun’iy intellektga asoslangan shaxsga yo’naltirilgan tavsiya tizimlari yordamida sayohatchilarga mos transport, mahmonxona, turar joy, sayohat obyektlarini tavsiya qilishi mumin. Birgalikda filtrlashga asoslangan tavsiya tizimlari boshqa foydalanuvchilarning tanlovlari reyting ko‘rsatkichlariga ko‘ra foydaliligini aniqlashga asoslangan tavsiya tizimidir. Matritsani faktorizatsiya qilish usuliga asoslangan model yordamida sayohatchilarning yangi sayohat obyektga qo’yiladigan bahosini (“yoqadi” yoki “yoqmaydi”) bashorat qilish orqali tashrif buyurishi mumkun bo’lgan sayohat obyektini tavsiya qiladi.

TASVIRNI RAQAMLI QAYTA ISHLASH MODELLARI ASOSIDA KOʻKRAK BEZI SARATONINI ERTA DIAGNOSTIKA QILISH VA BASHORAT QILISH TIZIMINI ISHLAB CHIQISH

Temurbek Kuchkorov — 2024-04-28

Ushbu maqolada tasvirni raqamli qayta ishlash modellari asosida koʻkrak bezi saratonini erta diagnostika qilish va bashorat qilish tо‘g‘risidagi tadqiqotlar va ishlar haqida sо‘z yuritiladi. Kо‘krak bezi saratoni butun dunyo bо‘ylab ayollar о‘limining asosiy sabablaridan biridir chunki butun dunyo bо‘ylab tashxis qо‘yilgan malign lezyonlarning 16 foizi uning natijasidir. Shu ma’noda, omon qolishning eng yuqori imkoniyatlariga ega bо‘lish uchun ushbu lezyonlarni imkon qadar erta bosqichda tashxislash juda muhimdir. Tasvirga ishlov berish tibbiyotning turli sohalarida keng qо‘llaniladigan metodologiyadir. tasvirni raqamli qayta ishlash ba’zi foydali ma’lumotlarni olish uchun tasvirlar ustida ba’zi operatsiyalarni bajarishni о‘z ichiga oladi. Tasvirni tahlil qilish vaqt omili juda muhim bо‘lgan turli xil saratonlarni erta aniqlashda juda foydali. Dunyo bо‘ylab kо‘krak bezi saratoni bilan kasallanganlar soni ortib bormoqda. Agar kasallik dastlabki bosqichlarda aniqlansa, uni davolash mumkin. О‘simtani tо‘g‘ri aniqlash uchun juda kо‘p tadqiqotlar о‘tkazilgan ammo haligacha 100% aniq usul topilmagan. Raqamli tasvirni raqamli qayta ishlash yordamida kо‘krak bezi saratonini aniqlash bо‘yicha tadqiqotlar o‘tkazish yangilik emas ammo о‘simta hududini aniq bashorat qilish uchun ushbu sohada kо‘plab yangi yondashuvlar kо‘rib chiqilmoqda. Hozirgi yondashuv о‘simta hududini vizual ravishda aniqlash, shuningdek, о‘simta asosan qaysi hududda joylashganligini aniqlashdir.

VAQTLI QATOR BO‘YICHA TEKISLASH USULLARIDAN FOYDALANISH ORQALI QASHQADARYO VILOYATINING TURIZM SALOHIYATINI RIVOJLANTIRISH IMKONIYATLARI

Asror Abduvaliyev — 2024-04-28

Maqolada vaqtli qator bo‘yicha tekislash usullaridan foydalanish orqali Qashqadaryo viloyatining turizm salohiyatini rivojlantirish imkoniyatlarini davrlar oralig‘ini kengaytirish va sirg‘anchiqli o‘rtacha hisoblari usullari orqali ishlab chiqilgan va taklif qilingan.

STRENGTHENING DATA SECURITY AND COMPLIANCE IN UZBEKISTAN’S IT PROJECTS THROUGH IMPROVED DOCUMENTATION PRACTICES

Eldor Majidov — 2024-04-28

Starting and managing IT projects in Uzbekistan isn't easy, especially when it comes to keeping data safe and following the rules. There are lots of problems, like trying to keep all the paperwork consistent and worrying about data breaches and breaking the rules. But there are solutions out there. By using better ways to keep track of documents that work well in Uzbekistan, we can tackle these problems. This article is all about pointing out these issues, offering simple fixes, and making sure IT projects in Uzbekistan are safer and follow the rules in today's digital world.

РАСЧЁТ ПОКАЗАТЕЛЕЙ НАДЁЖНОСТИ ВОССТАНАВЛИВАЕМЫХ СИСТЕМ C ПОЭЛЕМЕНТНЫМ РЕЗЕРВИРОВАНИЕМ

Nafisa Juraeva — 2024-04-28

Представлена методика расчета показателей надежности восстанавливаемых волоконно-оптических систем передачи информации при поэлементном резервировании с постоянно активным резервом. На основе статистических данных об отказах и времени восстановления между отказами рассчитаны показатели надежности, такие как вероятность безотказной работы системы за заданный период времени, среднее время безотказной работы, интенсивность отказа системы, коэффициент готовности системы. Для расчёта коэффициентов надежности при различных резервированиях проведены ограничивающие допущения. Применение программного пакета для расчёта позволило в точности определить значения параметров также провести сравнительный анализ общего и поэлементного резервирований. Применение данной методики обеспечивает возможность более эффективного управления надежностью систем, что особенно важно в областях, требующих высокого уровня надежности и минимизации времени простоев.