KVANT HISOBLASH ASOSIDA FAKTORIZATSIYA MASALASINI YECHISHDA SHOR ALGORITMIDAN FOYDALANISH

Authors

  • Raxmonova Munisaxon Rashodovna Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti

Keywords:

Shor algoritmi, kvant hisoblash, faktorizatsiya, kvant Furye transformatsiyasi, kriptografiya, qishloq xo‘jaligi, agroinformatika, zanjirli kasrlar metodi

Abstract

Mazkur maqolada kvant hisoblash nazariyasining Piter Shor tomonidan 1994-yilda ishlab chiqilgan Shor algoritmi tahlil qilinadi. Ushbu algoritm butun sonlarni faktorlash  masalasini polinomial vaqt ichida yechimini topish imkonini beruvchi kvant yondashuvni taqdim etadi. Maqolada Shor algoritmining kvant va klassik qismlari batafsil yoritilgan, kvant Furye transformatsiyasi yordamida funksiyaning davrini topish jarayoni va undan foydalanib faktorizatsiyani amalga oshirish bosqichlari tushuntirilgan. Asosiy e’tibor algoritmning amaliy qo‘llanilishiga, xususan qishloq xo‘jaligi sohasidagi ma’lumotlarni shifrlash va identifikatsiya qilish jarayonlarida foydalanish imkoniyatlariga qaratilgan. Maqolada Shor algoritmi yordamida shifrlangan urug‘ turlarining kodlari faktorizatsiya qilinib, ularning asl identifikatorlari aniqlanadi. Shu orqali kvant algoritmlarni agroinformatika, raqamli urug‘ identifikatsiyasi, va ma’lumotlarni xavfsiz saqlash tizimlarida qo‘llash istiqbollari asoslab berilgan.

References

5. Shor P. W. Algorithms for quantum computation: Discrete logarithms and factoring. IEEE Symposium on Foundations of Computer Science. 1994

6. Nielsen M. A., Chuang I. L. Quantum Computation and Quantum Information. 2010

9. Arute, F. “Quantum supremacy using a programmable superconducting processor.” — Nature, Vol. 574, 2019, pp. 505–510.

10. Montanaro A. “Quantum algorithms: an overview.” — npj Quantum Information, Vol. 2, 2016, Article 15023.

11. QuTiP: Quantum Toolbox in Python — Open-source quantum simulation library:

https://qutip.org

Downloads

Published

2025-10-23

How to Cite

KVANT HISOBLASH ASOSIDA FAKTORIZATSIYA MASALASINI YECHISHDA SHOR ALGORITMIDAN FOYDALANISH . (2025). DIGITAL TRANSFORMATION AND ARTIFICIAL INTELLIGENCE, 3(5), 192-197. https://dtai.tsue.uz/index.php/dtai/article/view/v3i525