AUDIO MA’LUMOT DATASETLARI YORDAMIDA SUN'IY NEYRON TARMOQLAR ASOSIDA SHOVQINNI BARTARAF ETISHNING ZAMONAVIY USULLARI (LSTM ALGORITMI MISOLIDA)

Jo‘rabek Xudayberganov; Alisher Berdiyev

Авторы

Jo‘rabek Xudayberganov Muhammad al-Xorazmiy nomidagi TATU
Alisher Berdiyev Muhammad al-Xorazmiy nomidagi TATU

Ключевые слова:

sun’iy intellekt, LMS, RLS, NLMS, IIR, FIR, LSTM, CNN, RNN, algoritm, texnologiyalar, ovoz signali shovqinini bartaraf etish

Аннотация

Mazkur maqolada audio signallarda mavjud bo'lgan shovqinni bartaraf qilishning zamonaviy usullari, xususan, chuqur o'rganishga asoslangan Long Short-Term Memory (LSTM) algoritmidan foydalanish imkoniyatlari tadqiq qilingan. Audio datasetlar yordamida amalga oshirilgan eksperimentlar asosida LSTM algoritmining samaradorligi an'anaviy filtrlar bilan solishtirib baholandi. Tadqiqot natijalari LSTM algoritmi shovqinni samarali bartaraf etishda yuqori aniqlik va barqaror natijalar ko'rsatishini tasdiqladi. Olingan natijalar audio signalni qayta ishlashda neyron tarmoqlarni qo'llash istiqbollarini kengaytiradi.

Библиографические ссылки

Рахимов Бахтиёржон Неъматович, Худайберганов Ж.Д. Акустическое эхоподавление для развития телекоммуникацийююю Multidisciplinary Scientific Journal “Innovative development in educational activities”, volume 2, issue 9, may, 2023, 182-190 p.

Raximov B.N., Xudayberganov J.D. Telekonferensaloqa tizimlarida akustik aks-sado va uni yo’qotish filtriga qo’yiladigan talablar. V Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiyasi «Professional armiya boshqaruvini rivojlanishida innovatsiyalar va raqamlashtirishning o‘rni», Toshkent 2023, 813-818 betlar.

Raximov B.N., Berdiyev A.A., Xudayberganov J.D. Telekommunikatsiya tizimlarida akustik aks-sado shovqinlarini bartaraf qilishda zamonaviy usullarining qiyosiy tahlili. “Muhammad al-Xorazmiy avlodlari” ilmiy-amaliy va axborot-tahliliy jurnal, № 1 (23), mart 2023, 109-112 betlar.

Рахимов Б.Н., Иниятова К. Худайберганов Ж.Д. Улучшение качества речевых сигналов на основе искусственного интеллекта (ИИ). “Zamonaviy sun‘iy yo‘ldosh multimediya va aloqa tizimlari” mavzusidagi xalqaro anjuman 2023 yil 24-25 oktyabr.

Raximov B.N., Berdiyev A.A., Khudayberganov J.D. Modeling an Acoustic Noise Cancellation Filter Based on the Raspberry Pi 4B Model. 2024 International Conference on Information Science and Communications Technologies (ICISCT), Kookmin University, Republic of Korea, November 7–8, 2024.

Haohan Shi, Xiyu Shi and Safak Dogan. Speech Inpainting Based on Multi-Layer Long Short-Term Memory Networks. MDPI Future Internet 2024, 16, 63. https://doi.org/10.3390/fi16020063.

Marvin Coto-Jiménez. Improving Post-Filtering of Artiﬁcial Speech Using Pre-Trained LSTM Neural Networks. MDPI Biomimetics 2019, 4, 39; doi:10.3390/biomimetics4020039.